A schiener Traam
Ma bleit a Fremder ei der Fremde
On wärd halt doo nee rechtich fruh;
Ma ies eim Traame ei der Häämte,
Mer ging’s die Taache ärscht asuu.
Mier hoot getraamt vo viela Denga,
die heute schier a Märchen sein:
Vo Knoblichworscht on Strääselkucha,
Vo Cognak on vo Moselwein.
Vo Schweinebroota on vo Kließlan,
Vo Sauerkraut on Äppelmus,
On ääne decke, fette Preßworscht
Koam ganz gemietlich of mich luus.
Ich räächte guude Toobaksorta
On quolmte wie a Uufarohr,
Ich soach`n Haffa liebe Leute
On woar awing derhääme goar.
Ich soach de lieba gleetscha Barje,
Wuu onse Heemtehäusla stieht,
Ich soang mem ganza Sengechore
Wie friher monches Häämtelied.
Mer soaßa olle hibsch beisomma,
Kää bieses Wäärtla toat ons stäärn,
Mer woarn mit oller Welt zufriede,
Mer wußta, wuu mer hiegehäärn.
On wie mer ons dernoochert techtig
Gehänselt hotta on bespaaßt:
Doo wacht‘ ich uuf, - on olles, olles
Woar bluuß a schiener Traam gewaast.
Ich guckte traurich dorch de Fenster
On hoa zwee Stunda nee
geredt;
Ich doochte bei mer: Wenn ich äänzich
A beßla nooch geschloofa hätt!
Georg Hartmann, Mai 1948
Der Verfasser stammt aus Bad Landeck in der
benachbarten Grafschaft Glatz.
Bei uns wurde der gleiche (schlesische) Dialekt
gesprochen wie dort.
T.F.
De schlechta Fanster
Zu Vochl-Nazan zuch ei’s Stüwla –
dr klaine Schneider-Hannes nei.
Dos Stüwla hotte schlechte Fanster –
es zuch gor ludermäßig nei.
Wie Hannes dat en Weile wohnte –
tot a zu Vochl-Nazan sähn:
„Du
warscht wull müssa, uwa eim Stüwla –
neue Fanster macha lohn.
Denn wenn der Wend gieht,
zoists do drenne, ich konn der sähn,
ma kemmt fost emm,
do fliecha mer, du warscht’s ne gläwa,
de Loda em a Schadl remm.“ –
„Jo“,
säht Naaz, „dos is ne miechlich
vo dar Miete, die du gest,
do watt’s wull, denk ich, bellicher komma,
wenn ` dr de Loda schneida leßt!“ –
Aus Ostböhmen, Verfasser unbekannt
Dos Putterweib
Ich trää immer die Putter ei die Stoodt,
ihr kennst gläwa, ma kriecht‘s a soot!
Die Putter is ne lächte zu trään.
Wie oft bin ich schon hiegeflään.
M Wentr, wenn’s gletschrich ondr a Fissa,
dr Teifel hot Obacht gaan missa.
M Summer, wenn die Sunne a su brieht,
die beste, schienste Putter zergieht.
Hätt ma do ne vom Kriene de Bleeter,
kriechta kä Brinkala Putter die Steeter.
On kemmt ma drnoch ei die Stoodt,
wos die Putter do ols für Fahler hoot!
Da en Frau is se zu fool,
der andan wieder zu gaal,
die drette konns Saalz ne leida,
on de vierte konn se ne schneida.
Ihr kennt‘s gläwa, dos Geschäft is ne lechte
mit der Putter,
s betriebs a schon meine Mutter,
on ich betreibs wetter.
Seid olle gegrüßt
vo dr ala Frau Luther!
Hedl Hänsch (+) aus Schediwie,
die dieses Gedicht mündlich von ihrer Mutter
übernommen hatte und oft vortrug.
Noch zu Lebzeiten wünschte sie sich, dass es recht viele lesen und Spaß daran haben.
Mei Mutterla
Wu ma als Batalla noch ein der Wiege prellte –
Ons Mutterla gleckseelich bei ons soß –
Wu se onser Prella met om Zummel stellte,
doos macht se glecklich,doß se olls vergoß.
Mei Gewotschker wor ei olla Sprocha –
Doch mei Mutterla verstonde jeda Laut –
Kund ma ols Bättl ne glei schlofa –
De Mutterhände hon ons ne gehaut.
Streichan tota ons de liewa Mutterhände –
Wenn ich bluß die rechta Worte fände –
A Engala koon a ne besser sein.
Du liewes Mutterla, ich war dich ne vergassa,
du gobst merschs Lawa on mei Hazzeblutt,
met denner Liewe koon sich nischt ne massa –
dremm blei ich Mutterla dir bis zum Tode gutt!
Hugo Wolter,
der mit seinen Eltern 1928 nach Chicago auswanderte
und dieses Gedicht seiner Mutter widmete,
die in Chicago beerdigt ist.
Mei Vooter
Mei Vooter wor a Schmied vom aala Schlaage –
a machte olls, was ei de Quaare koom –
de Pauan brochta Hacka, Eida, olle Tage –
on aale Krampa worn aach ofte zo beschlohn.
A woor ne gruß mei Vooter,
ower orbta kunda –
on jeder Schlag dar soß beim Voter gutt,
de goldna Funka spretzta olle Stunda –
wenn haar mem Hommer `s Eisa kloppa tot.
Gor monches Treppla Schwaiß lait ei dar Schmiede –
on haimlich wor mer jedes Fleckla datt –
a hott geschuft, a worde niemols miede –
etz is ols hie, ons Voterla
is fott.
Mei Voter schläft etz gutt, on hoot kenn Kommer –
doch wenn a säch war etze droffe setzt –
do nehm a secher en grußa Hommer –
on haute druff, doß `s wieder Funka spretzt! ---
Hugo Wolter
Grußmütterla
Derheem eim Stiewla klen on orm,
do wohnt Zufriedenheit,
do setzt mei aals Grußmütterla,
derzählt aus aaler Zeit.
Refr.: Grußmütterla, Grußmütterla,
o laaw ock noch recht lang,
derzähl noch viel aus aaler Zeit,
Grußmütterla, war ne krank!
On wenns derzählt beim Wawerstuhl,
do kriecht ich nee genung,
s klengt so seltsam,s kemmt mer vier,
ols läs ich ei am Buch.
Refr.: Grußmütterla, Grußmütterla,
o laaw ock noch recht lang,
derzähl noch viel aus aaler Zeit,
Grußmütterla, war ne krank!
So haal ich mei Grußmütterla
Derweils noch labt ei Ehrn,
ma bloß aimol uf der Welt,
s tut nemme wiederkehrn.
Refr.: Grußmütterla, Grußmütterla,
o laaw ock noch recht lang,
derzähl noch viel aus aaler Zeit,
Grußmütterla, war ne krank!
Doch kemmt amol de Zeit wull dro,
wu’s deckt der Roosa zu,
drum bitt ich onsa Herrgott recht,
a solls noch lang ne tun.
Refr.: Grußmütterla, Grußmütterla,
o laaw ock noch recht lang,
derzähl noch viel aus aaler Zeit,
Grußmütterla, war ne krank!
Manche Landsleute sagen,
das Lied komme aus dem Erzgebirge,
und es müsse „Klöppelstock“ heißen statt
„Wawerstuhl“.
Aber in Gießhübel sang man es so.
Om Seffla is a Deng possiert
–
wos ei de Schule ne gehärt.
Der Lehrer , ohne viel zo frocha –
packt dos Perschla glei beim Krocha –
on stoppt a o de fresche Loft –
bevors amend obscheilich doft. –
Zom Zeitvetreib fing Seffla Fliecha. –
Of eimool kemmt wos of a
Stiecha,
der Oberlehrer ruft on wenkt:
„Was stehst du draußen vor der Türe?“
„Jo“,
säht Seffla, „do koon ich nischt derfüre –
ich mußte raus, weil’s drenne stenkt.“ –
Verfasser unbekannt
Kließla – Lied
Kließla, Kließla, Leibgerechte,
Kließla, meine liebste Koost,
heiße Kließlan, weiß on lichte,
war kennt noch wos Bessersch soost! –
Jedes macht an langa Ressel,
jeder Mensch eim Glecke schwemmt –
wenn de gruße Kließla – Schessel –
of a Tisch gerodwert kemmt.
Noch daan kugelrunda Dengan –
angelt jeder wie a well –
met der Gowel, met a Fengan –
moncher nemmt a Läffel – Stiel! –
Met daam breita Kließla – Hengste –
warn se baale klain gemacht,
siehste dos? Herrje, do denkste –
datte wird a Schwein geschlacht.
Ei doos braune Tonka Nappla –
tonka se etz olle nei –
klaine Happla, gruße Happla –
monchmol tonka se verbei! –
Plärrn on Schubsa is verbota –
doch wenn’s etz ems Naichla gieht –
kriecha se sich bei a Loda –
denn de Tonke macht Oppetit! –
Welt, wos wärschte ohne Kließlan,
Welt, wu wär do deine Kroft?
Woos sein Plauma on Radieslan
–
Woos is Weechbruut, Quork on
Soft? –
Ohne Kuche, ohne Bawa,
Koon der Mensch ganz gutt bestiehn,
muß a ohne Kließlan lawa –
muß a arch zo Grunde giehn! –
Schien is monches jonge Madla,
wenn ma se beim Tanze sitt –
doch schloo dersch aus om Schaadel,
wenn se kaine Kließlan britt!
Schode is fer sechte Gänse –
sellt a se Millionen hoon –
denn woos is a Weibsbeld hente –
wenn se kaine Kließlan koon?
Seld’s amool , ma koon ne wessa –
kaine Kließlan nemme gahn –
och do wär ich ufgeschmessa –
em mei Lawa wärsch geschahn!
Ne de Soppe, ne de Tonke –
hälfe mer aus menner Nut –
hätts kee Kließlan mehr eim Toppe –
wär ich ei vier Wocha tut!! ---
Ernst Schenke
Dos ungleiche Poor
Kennt er ne dos Poor dohie, dos is Har on dos is Sie.
Har is wie a Halmla Gros, Sie is wie a Putterfoß.
Wie a Basemstiel is Har, Sie rollt wie a Mühlrod har.
`s is a ganz vernenftich Poor,
bluß a bessla sonderbor.
Sprecht Har jo, do sprecht Sie ne,
trenkt Har Kaffee, trenkt Sie Tee.
Hot Har Honger, hot Sie Dorscht,
well Har Flaisch, do well Sie Worscht.
Schmert Har schwach, so schmert Sie stork,
esst Har Soft, do esst Sie Quork.
Wenn Har gor nischt assa well, och do wommt Sie grode
viel.
Kommt Har rei, do gieht Sie naus,
wos Har ozöndt, läscht Sie aus.
Wenn Har setzt, do well Sie ruhn,
feiert Har, well Sie wos tun,
wos Har sport, dos brengt Sie dorch,
säht Har Frosch, so säht Sie Storch.
`s is a Kreuze , mächt ma sähn,
doch sie honn sich stets verträn.
Üwermonne sein se gor a goldenes Ehejubelpoor.
On do wird a Fest gemacht, do wird gebacka on
geschlacht.
On wos ward beim Tesche sein? –
Har trenkt Bier, on Sie trenkt Wein!
Verfasser unbekannt
`S Rodfohrn well emmer noch ne rechtich giehn!
Do kemmt a Karl om Rod
gefohrn –
dar hotte `s Gleichgewecht verlorn.
A fuhr en Moon vo henda oo –
on fluch vo sem Gewerkla roo.
Beinah‘ dar Moon wär hiegefolla –
Hätt` har sich ne om Stecka derhoala.
A schempft: „Du Offe, doß du ne klingan koonst –
De Leuta vo henda zusomma rommst!“
Ich doocht, dar Karl, dar härt ne druff –
stond etz met senner Klopper uff.
„Ooch,
`s Klingan, doos gieht schon ganz schien –
bluß `s Rodfohrn well noch ne rechtich giehn!“
Verfasser unbekannt
`s Honichteppla
Franzla wor geloda
noch Hernsdorf zu a Pota.
Der Waig – a gude Stonde weit,
on über Nacht hot `s noch geschneit,
drum maint de Mutter: „Om gescheitsta,
ich tu dich salber hi begleita.
Nei ging `s ei de Wenterjoppe,
de dicke Pudelmütze ufm Koppe,
so zuchas lus – Franzla zoerscht,
de Mutter kom henderdrei geberscht.
Ar wor vergnügt on pfiff sich eins -
beim Bäckerpota gob `s wos Fein`s.
Kucha, Herndlan ei oller Sorta
on monchmol a gor feine Torta –
dos ging m asu dorch a Sinn,
drum zuch a gor su fröhlich hin.
Se hotta gegassa, teschkeriert on gelacht,
der Pote gor moncha Spoß gemacht.
Zom Abschied, wie se wulla giehn,
tot de Patin ihn noch ei de Backstube ziehn.
A Teppla vul Honig tot `s ihm noch gan,
on de Mutter gob `s ihm noch zum Tran!
Jetzt ging de Mutter voraus, er henderdrei
on guckt verliebt eis Teppla nei.
Do denkt ar, ich muß bloß mol probiern,
ob ma eim Finstern tut a wos Süßes spürn?
Der Himmel wor vuller Sterne,
on `s Därfla nemmer ferne.
Der Honich wor himmlisch – on a gesond,
bloß wor der liewe Franzla schon om Grund.
„Klopf
der a Schnie vo a Schua ob
on gib ha dan Honigtop,
on“ .... do schreit de Mutter voll Schreck:
„Der
ganze gude Honich is weg ....“
Als dr Stecka sei Pflicht gemacht, der Franzla maint:
„A Honich is ob jetzt mei Faind!“
Elfriede Jeschke
Der neue Ziechabook
„Mer
hon an neua Ziechabook“–
säht Naz zo Nockwersch Franzla –
„dos
is a reinrassiches Viech –
Vom Koppe bis zom Schwanzla.
On weil dar Book su teuer wor,
on mer ruhich wella schlofa –
do nahm mer daan Book ei de Stuwe nei –
jeda Omd glei nawersch Sofa.“
„Joo“,
frächt do Franz,
on tut de Nose rempfa –
„tut´s
denn ne do
ei eurem Stüwla gor org stenka?“–
„Freilich“,
säht Naaz, „tut´s ei onsrer Stuwe
ne besondersch richa,
doch do dro ward sich halt dar Book
wull dro gewänn schon müssa.“
Verfasser unbekannt.
Die Artillerie
Franzla hot sich eigemacht –
ei´s Hemdla on ei´s Hosla,
on potza sullde dos Malheur –
sei Schwastala, de Rosa.
Se krempelt om de Trächer lus –
on zuch om´s Hösla aus –
on wos se etze osahn mußt –
Ihr Leut´, dos wor a Graus!
„No
du verdammtes Schweinla du,
´s werklich ne zom Lacha,
a setter aaler Esl schon,
on sich noch eizomacha!“
„Soldota
hom mer halt gespielt,
eim Peschla hente früh,
on - bumbs - sollt ich ock immer schrein –
ich wor de Artillerie.
Of aimol koom halt schon der Feind,
etz denkst dersch wul schon, Rosa,
on - bombs - tot ich halt plotze schrein,
der Schuß ging ei de Hosa.
Verfasser unbekannt
Die Wirbelsäule
Der Lehrer hot eim Onderrechte –
üwer de Werwel-Säule amol geredt,
on frächte nochher Wehnersch Seffla –
wos har dervo gemerkt sich hätt.
Seffla spekuliert a brenkl,
on sprecht dernochert kortzerhand:
„Dos Deng,
wos dorch a Recka gieht –
dos wird der Reckedroht genannt.
Datt sein a Neichla Werwel-Knocha -
der Droht gieht dorch ols wie a Striech,
uwadroffe setzt mei Peepl –
on ondadroffa do setz´ ich.
Verfasser unbekannt
Kolla ei der Wieche
Ei der Wieche loch dos Kolla –
hotte seine Gucklan zu,
ower offe hot as Molla –
on do lochs on schlief asu.
Üwers Kolla senner Wieche,
och, wie wor dos wunderschien –
fluch en klaine schworze Flieche –
aimol har on aimol hien.
Aimol summt se, aimol brummt se –
On dann fluch se lang verbei –
etz eis Molla vo dam Kolla –
fluch se grode metta nei.
On noch gor dos Mißgeschcke –
och du orme Flieche du,
denn om selwa Achablecke –
Kolla macht sei Molla zu.
Met om Zengla hot sich´s Jengla –
noch dernoert recht hübsch belackt –
Weil de Flieche ei der Wieche –
on hot´s rosnich gut geschmackt.
Verfasser unbekannt
`s Drei-Königs-Spiel
Om Gießhübl, eim Staadtla drüwa -
hot’s früher en klaine Spieler-Schor,
die zuch met em Drei-Königs-Spiele
ei’s Humml-Stadtla jedes Johr.
Do worn de Herta on de Engl –
on Kasper, Malcher,
Balthasar,
on oll de andan Bibl-Leute,
die sähta ihre Sprechlan har.
Die brauchta wetter kaine Biehne –
`s wor olles mehr wie primitiv –
die redta meist eim Dialekte –
on ofte ging a Sprechla schief.
Dos aine Johr, do hot der Engl –
sen Uftritt schier awing verpoßt,
de Herta locha of a Diela –
sie lauerta, on schliefa fost.
Rolletschek, der Herr Direkter,
dar´s soste gar ne wetter nohm,
wurd´schon a brenkl ungedoldich –
weil´s Engala durchaus ne koom.
A pläkte nüwer ei de Köche –
on´s ganze Publikum hort zu:
„Engl,
- du verdommter Offe –
har säh mer ock, wu bleist denn du???
Verfasser unbekannt
Dar neue Koop
Scholza Pauersch Jengla wor zo bedauan –
daam tota die Zähne ganz ferchterlich wieh,
a notschte, on knutschte ei senn Dauna–
on hoppte eim Naste emmer ellahuch ei de Hieh.
Asu hot´s dos Jengla de Nacht dorch getriewa –
de Mutter hot olle Mettl prowiert –
gewärmt, gebeht, met Schnops eigeriewa –
doch nischt hot sich bei dam Jengla gerührt.
Morchas sähte de Mutter: „Na sieh ock, Jengla –
dos haal mer ju olle beede ne aus,
ich ho hent ei der Stodt wos zu besorcha –
do giehn ma zo Dimtan, da Zohn, dar muß raus.
Vo daam della Monne wulde dos Jengla nischte ne
wessa,
deswegn nohm a de Mutter feste bei der Hand –
sost wär a verlechte noch ausgeressa,
on om Bohnhofe noch dervoone gerannt.
Eim Zuche tot a a Moon
metfohrn –
Dar hot üwer Honsla ok gelacht.
A meente:“ ´s Zohnreissa is a ganz gerenge Denge –
do warn noch ganz andere Sacha gemacht.
Sieh ok, mei Jengla, ich ho emmer o Koop-Schmerza
gelieta –
Do blieb dos ainziche Mettl zoletzt,
der Dokter hot mer a Koop rogeschnieta –
on hot mer en neua druf gesetzt.“
Do guckt dos Jengla on zuch seine Sterne:
„Doß
ihr euch do hot ken andan ausgesucht! –
Ich koon euch sähn, e setta runzliche Berne –
die hätt ich ne emsonste gemocht!
Verfasser unbekannt
De Krootzbeere
Wie Benla vo der Weldbohn koom,
de Mutter dos Perschla ei´s Gebaate nohm:
„Wu best`n
wieder a su lange gewast –
siech, doß de etze kemmst ei´s Nast.
Ich well hente nischt mer vo dir härn –
denn monne früh gimmer metsomma ei de Beern.“
Benla kruch ei´s Nast glei nei –
on schlief ach baale feste ei.
Om andan Morcha, bei guder Zeit,
wu moncher noch eim Bette leit,
klonkert Benla met der Mutter of a Kammlborg,
ei der Tosche en Renka Brut on a
Teppla met Quork,
enn Krug on zwee Eischüttlan fer de Beern,
wie sich´s fer Beerleute halt tut gehärn.
Wie se beim Färschter drüwer naus tun giehn –
sitt Bertla vo weitem en Krootzbeerstrauch stiehn.
Wos hoste, wos konnste, rannt a druf lus,
die worn a schien reif, on worn a schien gruß.
A suchte sich die Schinnste raus –
on frääte sich schon of daan Schmaus.
Doch kaam hotta se nogeworcht –
do word´em a su komisch em a
Macha –
on frächte: „Mutter, hon Krootzbeern aach Aacha?“
„Gemahre“, meente de Mutter druf –
„här
doch met dem Gelowere uf!
Doch Benla plärrte wie besassa_
„Etz ho ich bestemmt en Scheißkawer gefrassa“!
Verfasser unbekannt
De verflixte Ufgowe
Berka Teschlers Honsla wor org verzweifelt –
a hotte of der Sterne schon Schweißträpplan stiehn,
die verflixte Ufgowe wor werklich verteiwelt –
de wullt on wullt ne vom Flecke giehn.
Der Lehrer hot ´s lechte, dar säht ei dar Schule:
„Malt
mir einen Jäger, nicht sitzend am Stuhle –
nein, - draußen im Walde, mit Hund und Gewehr.“
Zoerscht komm der Puusch dro,
freilich em Moola wor Hannesla noch ne su ferm,
deswegen wurd a Baam eckich, der andre keulich,
on moncher soch aus wie Grußmuttersch Scherm.
Der Jäger wor ganz gut gerota –
a mußte halt schwer o sem Wosserkoop trään,
de Tosche, ´s Gewehr, on de andan Zierorta –
die ginga a noch, dergegen wor nischt ne zo sähn.
Bluß ´s Hundla, - o jeckersch, dos wor a Gestelle –
ma kund´s bluß derota, doß a
Hund sulde sein,
baale zo därre, baale zo decke,
baal holb wie en Zieche on holb wie a Schwein.
Lange tot´s Honsla dos Molwerk begucka –
Of aimol wescht a dos Fleckla ganz frei –
molt hortich a Deng hie, sooch aus wie ´ne Schlange –
on packte zofriedn sei Handwerkszeug ei.
Nochmettich zeicht a om Lehrer de Tofel,
dar lachte on meent: „Sonst biste gesund? –
das Ding ist doch wirklich ein bißchen zu schofel –
ja, sag mal, - wo ist denn der Hund?“ –
„Nu
jeckersch“, säht Honsla, „wenn ihrsch grod wellt wessa –
ihr sahts ju, der Jächer hot wos ei der Hand.
Dos Hundsvieh hoot nämlich a Riema zerbessa –
On is zo der Jompfer dervoone gerannt.“
Verfasser unbekannt
Hemdla – Franz
„Franzla,
du gorschticher Jonge du –
machst der ne glei die Hosla zu!
Dir hängt ju ´s Hemdla en Eele lang raus –
schamst dich denn nee? –
Ma haißt dich ju schon Hemdla – Franz –
Machst der nischt draus?“
Franzla greift sich os Hosla
on notscht wie a Norr:
„Iech
koon doch nischt derfüre,
do do sahn se Herr Pforr!“
On zeicht om dos Üwel, dar klaine Kroop,
lauter Knopp-Lächer, on ken ainzicha Knoop.
„Jo
Franzla, hoste denn dos ne
schon der Mutter gezeicht?
En setta Noutfoll
ma kemm Mensche verschweicht!“ –
„Freilich
ho ichs schon der Mutter gesäht,
doch die hot mer kaine Knäppe ne dro genäht.“
„Jo,
du rässt se verlechte zo ofte roo –
dos ärchert de Mutter,
dräm näht sie kaine mehr droo?“
„Ju,
wie ich halt neulich
mei Hemdla beschmert –
do hott se mich glei mit der Rutte beehrt –
on weil ich halt öfters Bauchknaipa hoo-
do näht se mer halt kaine Kneppe mehr droo.“
Der Pforrer get em Franzla
en Kreuzer on lacht:
„Jo,
´s Bauchknaipa, dos is
en gewaltige Macht!
Do dankt mancher Gruße om liewa Goot –
wenn a oa Hosa kaine Knäppe mehr hoot!“
Verfasser unbekannt
De Obbitte
A Hofma Fläscher hott´amol
´s
Finanzomt ei der Schääre,
a kriecht deswääjen schrecklich Krach
mi´m erschta Sekretäre.
A prellt: „De Hälfte vo daan Herrn,
die beim Finanzomt schoffa,
verstiehn vom Laawa ´n aala Dreck
on sein ganz tomme Offa!“
„Na, hören Sie, das geht zu weit!“,
sprecht der Abteilungsleiter:
„Das
nehmen Sie sofort zurück,
sonst geht die Sache weiter!“
Mei Hofma denkt: „Verdommt noch ääs,
doß konn mer schlecht bekomma,
denn wenn die Sache wätter gieht,
do mach ich doch a Tomma!“
A schluckt die Buußt eim Holse noa,
tut sich zusommaroffa
on sprecht: „Die Hälfte vo daan Herrn
sein kääne tomma Offa!“
Georg Hartmann
Der plamierte Engel
Gott sei´s gedankt, Gott sei`s gedankt!
Etz sein se wieder naus –
der Neckl on der Teiwl aa.
No, de Kalle socha aus!
Me´m Engel gings ju noch amool,
a hotte halt a Hust`,
doß har halt, wenn a reda wullt,
de Zähne haala mußt.
De Kender krocha staad azu –
noch vuller Angst on Forcht –
on onderm Zudeckbette wär
Franzla baal derworcht.
Etz ower prällt a: „Tschusch, ich ho
a Engel doch derkannt;
Doß ´s niemand wie de Mutter wor –
do wett ich meine Hand!
Denn erschtens hot se met a Zähn
akurat dieselwe Ploch –
On zwettens wor eim linka Stromp –
dosselwe gruße Looch!“
Verfasser unbekannt
Dos goldne Schweinla
„Ne,
dos Schweinla! – Ne, dos schiene!
Sieh ok Moon“, sproch de Pauline,
sieh ok, etz kemmts aus om Stalla –
ne, dos schiene, weiche Falla –
sieh ok, sieh ok, ganz alläne –
ne, die ollerliebsta Beene,
ne, de ollerliebsta Gucklan,
sieh ok, sieh ok, Nuckla, Nuckla!
Ne, dos ollerliebste Dengla hot
a Schwänzla wie a Rengla!
Sieh ok, wie dos putzich tut –
ne, bin ich dam Dengla gut!
Hätt´mer grode ne gegassa –
weßte Moon, ich kännt dersch frassa!“
Doch dos goldene Schweinla etze –
leet sich metta ei en Pfetze,
on etz leet sich´s, on etz dreht sich´s –
och, on die Pauline fräht sich.
Rowaschworz kemmt´s aus daar Pfetze –
„Nu“, sprecht har,“dos friß ok etze!“
Verfasser unbekannt
Enn Leierkosta – Lorke
Ei´s Wertshaus koom obends a Leiermoon,
on frechte, ob har übernacht blein koon.
Om meesta wersch om halt em seine Leier –
Denn die wär gruß on a sehr teuer.
Har tät sich ju mit a Sträh´begniecha –
wenn a ok Onderkonft fer de Leier kennt kriecha.
Gegen Feuer secher, on gecha a Rään –
on de Hauptsache, halt nee zo klään.
Do meente der Wert: „Do is guder Root teuer –
ich hoo kenn Plotz fer Euere Leier.
Fer´s Pfardla dörft sich ju wos fenda –
Ihr müßt´s eim Schoppa gutt obenda.
Ower watt ok! – Mer fällt grod wos ei! –
Mer stella dan Kosta eis Spretzahaus nei!
Denn onse Spretze is baale a
Johr –
ma kennt sprecha, ´s wär nemme wohr –
zor Reparatur ei der Fabreke.
Doos is fer euch a gutt´s
Geschecke –
Ich koon euch derzu die Bewelligung gahn,
denn fer euch tut´r a Vorsteher sahn.“
On´s dauerte aach gor ne lange –
Do konn der Jommerkosta
Eim Spretzahäusla endlich rosta.
Der Leirmoon wor hehr sehr fruh –
eim Wertshaus kroch a ei sei Struh –
hot noch on dies on doos gedocht –
on plotze schlief dar guude Moon –
asu gutt, wie a Leiermoon schlofa koon.
Metta ei der Nacht härt a „Feuer“ schrein –
A derwacht vull Schreck, wu moogs ok sein? –
Fix aus´m Geneste
on zom Feuer hie, wos hoste, wos geste!
On de Dorfleute liefa zom Spretza-Haus –
on rissa wie wellde daan Kosta raus –
on preschta dermit wie narrisch zum Feuer –
on´s sooch kai Mensch, doß on
wor aine Leier.
Wie plärräächich worn se met Blendheet geschlähn –
bis enner on tot o dr Korwel drehn...
A Takt vo am Polka klong ei de Nacht –
Doos hoot a Leiermoon ei a Tropp gebrocht.
On´s wor aach schon de hichste Zeit –
denn´s Wosser wor schon nemme weit –
dermiete hätta som s Werkl vuulgeschutt.-
Der Leiermoon schrie dremm vuller Wut:-
„A
Polka ausspiela, ich plomp mer offs Feuer –
ne metta uffhärn, doos schod der Leier!
Lott meine Leier! – Met a Leier läscht ma kai Feuer!“
–
Etz worsch erst a Leuta bewoßt on kloor –
doß de Gemeinde stabrän ohne Spretze wor.
Destholwe mußte de Scheune bei Geleier verbriehn.
Doos Glecke wor, doß kai Wend tot gien!
Zengstremm sooch ma halla Luhn –
on´s Dorf hotte lange noch Spott on Huhn.
Verfasser unbekannt
De Huxt eim Oprelle
´S wor om Bräutchom sei fester Welle –
doß on de Huxt is eim Oprelle.
De Gäste sein schon do, de ganza –
die sein gekomma vo olla Granza.
Der August redt de Selma oo –
„Frailein,
ich half ihn ei a Woon.“
De Selma, die sprecht heute fein –
Sie sprecht: „Ach nein, ach nein,
ich muß schon bitten,
das werd´ich schonst noch salwer britten.“
De Wääne rodwan zom Tore naus –
de Brautjongfan gucka on necka raus,
a jede hoot a hübsch Bukettla,
ob´s Mariela, Annla oder die Jettla.
Der August stoißt de Selma oo –
„Frailein,
wie gefällt Ihnen denn onser Woon?“
De Selma sprecht: „Ach wissen Sie –
die Fuhre gefällt mer nie.
Ich möchte liewer ein Stückchen loofa –
der Sitz ist ja schon bald wie ein Sofa.
Ach, wissen Sie, mein Herr, ich schwitze –
of diesem gepolsterteta Sitze.“
Der Bräutchom sprecht zor Braut-
„Na
gell, der Summer, der kemmt heuer schnell –
mer hoon a schiensta Sonnaschein –
ich ho´s gewoßt, asu watt´s sein!
Doswegen worsch ju aach mei fester Welle –
doß on Huxt is eim Oprelle.“
Der Mensch koon denka, ower a koon ne lenka. –
Of aimool is de Sonne weg –
de Selma schreit:“Huh, welcher Schreck!“
Of aimol rost dar Wend wie tolle –
de Pfardlan komma ei de Wolle –
es fängt ock ämmer o zo ränn –
zo blitza on zo hachan denn.
Der Bräutchom ruft: „Wos is denn lus?“
A beucht sich raus a beßla bluß –
do gießts aach schon, ihr Kender. ihr Kender –
do fleucht aach schon sei Kloppzelender.
Dar Bräutchom naus, on met em Sotze –
´s ganze Monnsvolk is om Plotze. –
Ower der Wend, war koons verhendan –
greift aach noch daan ihre Kloppzelendan.
Es fliecha siewa schworze Hütte –
Vom Bräutchom senner ei der Mette –
dos ganze Mannsvolk henda har –
dos gieht ok emmer kreuz on quar,
üwer de Grawlan, üwer de Hecka –
ei dann schworza gebüchelta Räcka.
En Teich hoots ei der Nähe glei –
de schorza Hütte fliecha nei.
Off daam Teiche datte demma –
siewa schworze Schefflan schwemma.
Dar Teich is lang, dar Teich is tief –
de Schefflan müssa ondergiehn.
Off Rettung is ne mer zo hoffa –
vom Bräutchom seis is schon dersoffa.
De aale Korpan warn sich frähn –
die wann sich wull nei schloofa lehn.
Siewa weiße Jongfan wenka –
siewa schworze Schefflan senka –
siewa Jonggesella, o wie schien,
müssa ohne Hütte giehn.
De Schefflan dat donda sein verschwonda,
on wie se ganz verschwonda sein –
do kemmt aach wieder Sonnaschein.
Der August stoißt de Selma oo –
„Fräilein,
wos soll ma derzu soon?“
De Selma macht en feina Blick on sprecht:
„Ach,
welches Mistgeschick!
De hibscha Hitte, du meine Gitte –
on noch derzu ei a Teich zo fliecha –
das ist rein zum Verzweiflung kriecha!“
Der August, der fängt oo zo lacha –
„Frailein,
do is halt nischt zo macha –
´s wor om Bräutchom sei fester Welle –
doß on de Huxt is eim Oprelle!“
Verfasser unbekannt
Wellwärschtlan
Wellworscht woar a gutt Gerechte
Wie ma vo derhääme wääß –
Wenn ich o die Wellworscht denke
Werd mer em a Bauch ganz hääß.
Nee zuviel gewäächte Samann,
Nee zuwing gemischtes Flääsch
Mußt‘ ma nahma, - on derzune
Guude Briehe – noch’n Trääsch.
Och, wie hoot dar Wärschtemacher
Monchmol bei der Arbt geschwetzt,
On a hot monch Nosaträppla
Ei die Worscht mit neigespeckt.
Wenn se dann eim Kessel hoppta
Immer lostich uff on noo,
Hott’a rechtiger Wellworschtkenner
Vannaweg schon Freede droo.
Onse weißa Wärschtlan soochta
Rechtich aus wie Marzipan.
On die schwarza tota – decht ich –
Teifelshärnlan ahnlich sahn.
Brauner Franze määnte emmer:
"Onser Wellworscht Lob und Preis!
Schworz sein die kathol‘scha Wärschtlan
On die evangel’scha weiß."
Ohne Masser, ohne "Gospel" –
Glei a Wärschtla ei die Hand!
On dernochtich sachte tschutscha
Mit Vernunft on mit Verstand.
Manche Leute Toata’s Wärschtla
Viernahm of a Teller ziehn,
Oaßa Sauerkraut derzuune
Oder a geziehna Krien.
Och, wie glott sein doch die Wärschtlan
Ei a Maaga neigefohrn!
Oaß ma vier gewellte Wärschtlan,
Kunnt ma sich die Vaschper spoorn.
Sella Wärschtlan rutschta nonder,
ungekaut on ungequällt
Toata Leib on Seele wärma,
honn die Därme fresch ge-eelt.
Ubadruuf doo wurd mit Körnlan
‚s ganze Maul gutt ausgeschwääft, -
Wenn ich oo die Wellworscht denke,
Wie mer doo die Spucke lääft.
Toat ma goar die Därmlan broata,
Horscht an kapitalen Schmaus.
`s Fett lief on’s ei gruußa Troppa
Bluuß asu zum Maule raus.
Gutt verdaut on ohne Knocha
Ganz manierlich glott on sanft
Sein se dann dorch`s Hendertierla
Friedlich wieder obgedampft.
Verfasser unbekannt
De
Knoblichwossersoppe
De Knoblichwossersoppe wor bekannt
derhaime eim dam ganza Land.
Se wor beliebt bei alt on jong.
War soppa tot, dar blieb gesond!
Hot ma a Maga org versaut,
asu, doß em vorm Assa graut,
hot ma en Koter, wor verkiehlt
on hot sich sonst ne wuhlgefiehlt,
zweckts eim Dorme, brummts eim Koppe,
do hilft doch bluß en Knoblichsoppe!
Etz macht ock bluß kai schief Gesechte,
s wor doch sonst a gutts Gerechte
on bellich, doß sich a der Ärmste zu jeder Stunde
en solche Soppe leista kunnde.
Ols Zutot braucht ma bluß, mei Siehnla,
a Stecke Brut on Knoblichziehnla.
A Knoblich muß ma mit Salz zerreiwa,
s Brut ei klaine Schieferlan schneida.
Dann guß ma kochnich Wosser uf,
on dann kom noch en Sterze druf.
De Heilkroft durfte ne entfliehn,
ma ließ se noch a beßla ziehn.
Meistens spendierte onse Mutter
Noch a Steckla gude Putter.
Gob ma noch derzu a Maggitreppla,
dann wurs a ganz besondersch gudes Seppla.
Wenn eim Alder die Arterien
Sein verkohlt on brauchte Ferien,
wor ma schon a weng verengt,
de Knoblichsuppe Helfe brengt!
Wenn de Kenderlan tota kleen,
ihre Machlan nemme nischt vertreen,
jo, do gob ma dem kleen Kroppe,
en haißa Taler Knoblichsoppe.
Jo, sogor zum Stelldichein,
sullde der Knoblich netze sein.
Franzla wort, Mariela kemmt!
Doch, wie ar se ei de Orme nemmt
on well er gan a softig Guschla,
kriecht har vu ihr en Rippastuß!
Du host ju wiedramol gesoppt
on deine Liebste arg gefoppt.
Du weßt doch, doß ich dos ne leida kon;
ich mog kei sella Knoblichmon!
Doch Franzla sproch:
Ich ho en Bitte,
mir heirota on du soppst mitte.
Dann ginga se mitsomma heem,
stockfenster worsch, se worn alleen.
On ganz derhenda henderm Schoppa,
wurde ne geredt vo Knoblichsoppa.
Ihr Jonga on ihr Aala,
wenn ihr euch wellt gesond derhala
on noch a beßla wullt om Lawa blein,
on rechtich lostich derbei sein,
do löffelt lieber onstott Troppa,
öfter amol Knoblichsoppa.
Franz
Herzig +
Aus "Mei Heemt" 1988 / 1, Seite 36 f /T.F.
Gedichte in Gießhübler Mundart
aufgezeichnet von Richard Migula
A frecher Riepel
Die Lehrerin vo Paulan hoot
Viel Ärger mit daam grußa Jonga
On wär em liebsta monchmol schon
Ver Buust aus ihrer Haut gespronga.
Ämool, doo sprecht se ganz betrübt:
„Du bist verzogen, ohne Frage.
Ich möchte deine Mutter sein
In jedem Monat ein paar Tage.“
Do sprecht daar Riepel forsch on frech,
On tut sich a Tornister schnolla:
„Doos delle Tauschgeschäftla teet
´m Voter aa verlächt gefolla!“
A guuder Bote
A Jengla kemmt zum Scholza nieber
On gorgelt:“ Scholze, halft ock bluuß!
Ach, kommt ock äänzig baale nieber,
Bei ons is sään der Teifel luus.
Seit eener guuda holba Stunde
Is ääne gruuße Keilerei.
Der Voter priegelt sich mit´m Nockwer,
Die schloon sich schier die Köppe ei.“
Der Scholze nemmt sänn ächna Stecka
On säät zum Jonga ganz pikiert:
„Doo kunndste doch schon ehnder komma,
Ma konn nee wessa wos possiert.“
Do sprecht der Jonge onder Heula:
„Ver fenf Minuta woorsch noch Zeit.
Ich kunnde wärklich etz erscht komma,
Weil etz der Voter ounda leit.“
A guuder Hausvooter
Die Bittner Franzen log eim Stärba
On guckte schon ei´s Himmelsland –
Haar sooß beim Bette on toot
baata
On hielt die Kerze ei der Hand.
Of äämool doonert´s – on doo sprecht a:
„Ich waar der etz die Kerze gaan;
ich muß vor of de Wiese laafa
On mich em onser Heu emsahn.
On solld´ste mittlerweile stärba,
Do blooß mer ja doos Lichtla aus!
Sonst kemmt amende doo eim Häusla
Nooch uubadruuf a Feuer aus!“
A kläänes Mißverständnis
Die ältste Tochter vo der Baartschen
Wor schon verheuert seit sechs Johrn,
On´s Klopperstärchla woor halt noch nee
Ei´s Häusla zun n´r neigefohrn.
Doo sprecht die Mutter voon ´r: „Wääßte –
Ich fohr of Grulich nuff bestimmt,
On mach´n Wullfoahrt – doß etz endlich
Bei Euch a kläänes Kendla kemmt.“...
Ich trof die Baartschen a Johr später
On freeg´se glei ganz interessiert:
„Na, Baartschen – hoot´s ´n mit daar Wullfoahrt
Noch Grulich rechtich funktioniert?“
Doo fängt se oo, on nootscht a beßla,
On sprecht betäppert: „Och mei Goot!
Mir scheint´s halt, doß ma mich eim Himmel
A beßla falsch verstanda hoot.
Ich hoo ganz secher bei daarm Denge
A ärschlich Lichtla oogezendt:
Stoot´s meiner älsta Tochter kriegte
Die leediche a kleenes Kend!“
A munter Pärschla
Gustla wor a helles Jengla,
Dos schon monchmol Lunte ruuch.
Äämol wor der Schwastersch Schamsker
Bei der Hannla zu Besuch.
On die sooßa olle dreie
Of ´m Sofa – doch ´s is
kloor,
doß daar klääne Stäppel Gustla,
Rään on schien, eim Wääge wor.
Desderwägen sprecht der Schamster,
Um doos Jengla luszuwaan:
„Gustla. Käf der wos zum Noscha,
komm`, ich war der ´n Bihma gaan!“
On wos määnt ´r: Onse Gustla
Sitt´sich´s Gröschla freundlich oo,
On dann sprecht ´a: „Gest mer noch ääs,
Loß ich aa ´s Rolloo noch roo!“
Der schielniche Flääscher
Der Haffa Flääscher schielte schrecklich,
Ma wußte nee, wuhie a sitt;
Dar sulld´amool ´n Ochsa schlachta
Beim Wiesapauer Adolf Schmidt.
Der Ochse wor a bieses Luder,
On Schmidt blieb naaberm Vieche stiehn;
Denn ´s kunnde bei dem Denge
Amende doch woos ärschlich giehn.
Der Flääscher hullt jetz aus zum Schlooge,
Doo plääkt mei Schmidt – eh´b´s noch geschahn –
„Wellst du dathie schloon, wuude groode
Daan Aagablick host hiegesahn?“
„Nu freilich,“ sprecht verdutzt der Flääscher,
„Denkst du, doß ämt dernaaba gieht?“
„Doo stell ich mich“, sprecht Schmidt, „doch lieber
Datthie, wuu etz der Ochse stieht!“
Der Wink mem Zaunpfohle
Der Sohn vom Wiesapauer muss
Eis Nockwerdorf ´n Kuhe fiehrn.
Vom Gostwärt ´s Mädla, die Marie
Tutt grode aa datthie marschiern.
Die giehn mitsomma treu on brav,
Die Sonne sticht, die Loft is schwiele,
Die komma dorch a Peschla etz
On sein schon nemme weit vom Ziele.
Of äämool sprecht de Jompfer: „Gell,
Mir watt eim Posche nischt possiern?
Du wascht mich doch nee wella ärnt
Dernochichte awing verfiehrn?“
Do sprecht mei Franze: „Tommes Deng!
Ich koon doch keene Hand nee riehrn,
Du sist ´s doch salber, doß ich muuß
Die Kuhe doo om Streckla fiehrn!“
„Ma weeß halt nee,“ sprecht ´s Mädla druuf,
„s kennt schließlich sich halt doch woos fenda,
Wenn du – on teetst die Kuhe doo
N Stunde oo änn Baam obenda!“
Die Fluckjocht
A Jempferla fuhr of der Bohn
On mocht ´n Fluck om Bääne hoon.
Die toote schnell os Kniee langa
On wullde sich doos Viechla fanga.
A Färschter sooß noch eim Kuppee,
Dar kemmerte sich wetter nee;
A lahnte sich mit ´m Koppe schief
On soch schier aus, als wenn a schlief.
Doo langt die Jompfer besser zu
On denkt: „Wenn ich dich krieja tuu,
Zerquetsch ich der mit ´m Fengernääle
A ganza Leib mitsomst der Seele.“
Doo wert doch bei daam Remschanglian
Daam Mädla a Malheur possiern:
Ganz plotze fährt dar sießa Maus
A kläänes Töönla hendaraus ...
Doo grunzt der Färschter ganz vergnügt:
„Mit´m
Fenger hättsta nee gekriejcht,
´s woor besser, doß de –
unverdrossa –
Daan Quäälgeist baale host derschossa!“
Eim Krankahause
Zwee Männer worn vom Baugereste
A hübsch poor Meter noogeflään.
Kleimsch brooch a rechta Onderschenkel,
On Geisler brooch sich´s linke Bään.
Ma hott die beeda Invaliden
Ei´s Krankahaus glei überfiehrt.
Datt wurda se, wie´s schien gehäält wor,
Vo ääner Schwaster nooch massiert.
Kleimsch plääkte jedesmool derbärmlich
Bei daar verdammta Prozedur.
Mei Geisler oober blieb ganz staate
On zeigt vo Wiehtun kääne Spur.
„Ha, sämmer ock,“ sprecht Kleimsch zu Geislan,
„Tutt dersch Massian goor nee wieh?“
„Nuu denkst´n du,“ – gett daar zur Antwort,
„Ich haal die kranke Knoche hie?“
´n Sonntichbetrachtung
Die umfangreiche Hauk Sophie;
´s woor seine Tante – ääne Witwe,
Die of a Bänn woor spät on frieh.
Die wuuch wull dretteholba Zentner,
woor huuch wie a Dragonerpfaard,
On Krause sääte emmer wieder:
„Die ies mer mehr wie ´n Kuhe wart.“
Doo gieht amool der Kanter Schwarzer
Zu Krausan sonntichs of Besuch,
On groode bei der Haustürschwelle
Of Schwarzan woos vom Himmel fluuch.
A hot´a schienes, neues Hittla
Zum ollerärschta Moole uuf.
Datt fiel dos kläne Vogeldreckla
Wie obgezärkelt - metta druuf.
Mei Schwarzer nemmt sei Hittla ronder
On macht doos beßla Dreckzeug weg.
Dernochert sprecht´a recht besennlich:
„Na - ´s woor juu bluuß a Vogeldreck!
Doos klääne Klecksla macht kenn Schoda
On kommt ock aus am Vogelnaast –
Viel schlemmer wärsch ju ausgefolla,
Wenn´s wär die Hauk Sophie gewaast!“
`s Doppelkenne
Herders Bräuersch Eheliebste,
Die sich mit der Arbt sehr schuunt´,
Kriecht a schmuckes Doppelkenne
On änn Empfang, dar sich luhnt.
Emmer fetter wurd´doos Weibla,
ma mecht´sprecha: Jeda Tag.
Do bekläät se sich beim Monne:
„Och, wie doos bluß zugiehn mag!
Best mer secherlich etz nemme
Nee a kläänes beßla gutt.
Konnst mersch goor ne rechtich glääba,
Wie doos Fett mich ärjan tutt.
Früher worschte sonft on freundlich,
Toost gor ofte mit mer schien,
Nohmst mich em a Hols ganz sachte,
Toost mei Käppla oo dich ziehn.
Toost mer goor mei Kenne sträächan,
Wurde mer ganz necksch on hääß.“ –
„Ju, nun freilich,“ sprecht der Bräuer,
„Doomols hott´ste aa bluuß ääns!“
`s gieht nee!
A knapp drei Zentner kunnden´s sein,
Die kunnde kam noch rechtich laafa
On mußte hübsch derheeme blein.
A Tag ver Ustan wärsche ganne
Mit nufgemacht zum heiliga Groob,
Doch wor dos Weib nee zu derschleppa,
Wenn sich der Moon a Mühe goob.
Doo määnt der Nockwer: “Ha, wie wärsch denn,
Wenn Du on spannst a Schimmel ei
On nemmst die aales Kostawäänla
On setzt dei Aale metta nei?“
Doo sprecht der Flääscher: „Nää, dos gieht nee,
Dos brecht mer´s Wäänla vuulds atzwee.
Of äämol bring ich se nee
onder,
On zum Zernahma gieht se nee!“
S` Tieschgebaatla
Die fromme Tante Anna määnte
Zu Hubertlan doos äne mool,
Doß ma doch emmer ver ´m Assa
O onsa Herrgoot denka soll.
„Om Sägen Goot´s, mei lieber Jonge
Is olles uf der Welt gelään,
Tut Euer Vooter, sprecht se wätter,
Aa Tieschgebaatla emmer sään?!“
Mei Hubertla semliert a bißla
On sprecht dernochert, doß on hätt
Der Vooter gestan ärscht ferm Assa
Awing vom lieba Goot geredt.
A sääte nämlich zu der Mutter:
„Of Dich is wärklich kää Verlooß!
Die Soppe schmeckt wie Uufwoschwosser.
Du lieber Goot – is doos a Frooß!“
Schnelle Helfe
Drei lostje
Brüder aus der Groofschoft,
Ver Übermutt – on halb eim Troone
A Autotourla nooch gemacht.
Der Fohrer wurd´ behende müde
On schlief verlächt a beßla ei,
Dremm fuhr a – Gott sei Dank hübsch sachte
Aa rechtich ei änn Grooba nei.
A hotte sich a Orm gebrocha,
Der andre hott sich´s Bään zerschloon,
Der drette ober meente leise:
„Mir hoot daar Unfall gutt getoon.
Ich woor vier Tage nee zu Stuhle
On fühlte mich wull sehr beschwäärt.
Wie ober onse Wäänla stärzte,
Doo woor die Frooge glei geklärt.“
Der Laderhändler Krause wor
Awing of´s folsche Glääs geroota.
A suuf – on nohm´s aa ne genau
Mit´m sechsta vo a zahn Geboota.
Doo ging´s ´m amool gor ne gutt.
A hotte Reißa, Stecha, Drecka.
A ging zum Dokter drem on säät:
„Sie waan mich missa wieder flecka!“
Dar nemmt sich Krausan antlich vier
On sprecht dernooch: “Ihr ganzes Leiden,
Das kommt von Wein, Weib und Gesang.
Die müssen sie in Zukunft meiden!“
„Wein, Weib und Gesang sool ich etz loon?“
Sprecht Krause druuf mit hääsrer Stemme.
„Ich deecht´, ich fang vo henda oo;
Vo manne ob, doo seng ich nemme!“
Ei Gumperschdruf ging über´n Brecke,
Die schmol on nee sehr feste woor,
Der Hofma Schneider mit der Annla
Ols jong verheuert Ehepoor.
Korz vor der Brecke sprecht der Schneider,
Derweil a´s Annla küßt on herzt:
„Mei Tschiepsala, tu Dich gutt viersahn,
Doß Du mer ne eis Wosser stärzt!“
A poor Johr später kemmt doos Päärla
Em´s Donkan o daselba Fleck.
Der Hofma Schneider redt kee Wort nee,
Macht über´s Breckla vanaweg.
Kam sein se of der halba Brecke,
Do stolpert ´s Annla übern Stään
On wär bei änner Hoore rechtich
Ei´s Wassergrabla glei geflään.
Haar ober tut sich nee erscht umdrehn,
A rufft sem Tschiepala bluß zu:
„Tuu ock die Pfuuta besser heba,
Sonst sterzte nooch, du Gaake, du!“
A Nachtbeldla
Die Kuhn-Therese, ´n aale Jompfer,
Hullt schnell a Dokter ei der Nacht,
Weil sich der Schwooger ei der Scheune
´n biesa Schooda hoot gemacht.
Der Dokter on die Threse stoppta
Dorch Fensterniß on Feldwäägdreck,
Die Threse toot a beßla lächta
Mit äm Lotanla vanneweg.
Weil´s mittlerweile aa noch räänte
On weil a scharfes Leftla zuuch,
Schluug Thresla sich noch aaler Mode
Die Röcke über´m Koppe huuch.
Dernochert sprecht se ganz manierlich
Bei ääner Wäägegoobelung:
„Ich wuuld´ock heeflich freen, Herr Dokter,
ha, sahns ´n wärklich aa genunk?“
Der Dokter stammte aus der Groofschoft
On toote ganne pauersch maarn;
A sääte: „Denka´s ock, ich hoo etz
Mehr wie ich wullde schon gesahn!“
Ärschlich uufgefoßt
Schmidt Schneidersch Jengla sprecht zum Vooter:
„Ich mächt´ om liebsta ´s Chrestkend freen,
Ob miersch nee teet a Ziegaböckla
Zum Feste ondersch Bäämla leen“
„Mei lieber Jonge,“ sprecht der Vooter,
„Ich weßte nee, wuhie dermit!
Mir hon doch bluuß zwee kleene Stieblan,
wuu olls schon überanander stieht.“
Doo määnt der Jonge: „Kennt mer´s Bäckla
Nee onder Euer Bette tun?
Doo hätt´s doch secher Plootz genunke
On kennde über Nacht schien ruhn.“
„Best nee gescheide!“ säät der Vooter.
Woos doos fer´n Sauerei bluuß wär!
A sella Viech do onderm Bette,
Doos stenkt doch, Junge, viel zu sehr!“
Der Jonge ober gett zur Antwort,
On hebt a Zeigefenger huuch:
„Ich denk halt, Vooter, ´s Ziegabäckla
Gewöhnt sich schoon oo daan Geruuch!“
Beim Boolbier
Ich ließ mich doch ver viela Joahrn
Eim Neißetool amool boolbian,
Doo toot mer doch – ma glääbt´s heut kam –
A niederträchtich Deng passian:
Ich sooch – wie bei daar Prozedur
Ich groode of die Seite guckte –
Wie daar verdammte Borbiersteft
Eis Sääfanäppla lostich spuckte.
Ich sääte: „Du verpochtes Schwein,
Was machst´n du für säusche Sacha?
Du wellst wull goor a Sääfaschaam
Mit deiner Spucke färtich macha?“...
„Bei Fremda spuck ich ei a Noop,“
sprecht do der Steft, daar stelle dechte:
„A Leuta aus´m Dorfe doo,
Daan spuck ich baale ei´s Gesechte!“
Der Alkohol
Vom „Blooa Kreuze“ koom amool
A Redner ei a kleenes Äärtla.
Ar redte zu a Leuta datt
Vom Alkohol a ernstes Wäärtla:
„Der Alkohol ist Teufelsgift,
Das ganze Völker schon vernichtet,
Und das in seiner üblen Art
Noch weitre schlimme Laster züchtet.“
Doo sprecht der aale Gootschlich korz -
On tutt ´m Redner Beifoll wenka:
„Mier braucha doo känn Alkohol,
Mier honn genunke „Korn“ zu trenka!“
n´ freundliche Antwort
Bittnersch Aale woor a Pärschla
On toot ganne mit´m streita.
Äamool säät´se: “Andre Monne
Hon doch a nooch gude Seita.
Nää – wie gutt sein monche Monne
Zu a Weiban – konnst mersch glääba –
On die teeta se om liebsta
Ei a siemta Himmel heeba!“
Bittner määnt – on stoppt derbeine
Seine Pfeife sich voll Kuba:
„Ganne heeb´ ich dich zum Himmel –
Wenn ich weßte: Du bliebst duuba!“
Der bedoochtsome Witwer
Der aale Nentwich woar Witwer geworn.
Doo kemmt a kurz druuf amool zum Herrn Pforrn
On sääte, doß a doch wieder heuan mechte,
A hoot bluuß noch nee gefonda die rechte.
Der Pforr ober määnt, doos selld´a ock loon,
A wäär halt wull doch schon a aaler Moon.
Do sprecht mei Witwer: „Ich hoo a kleens Feld,
Doos hoo ich emmer mit Mest gut bestellt.
On der Mest vo ons beeda toot a langa.
Etz oober tuu ich mich schrecklich drem banga;
Denn wenn ich nee heuer – doß Ihr´sch ock weßt –
Doo fahlt mer dernooch vom Weibe der Mest!“
Off der Kunstausstellung
Schendlers Franze koom dorch Zufoll
Ei ´ne Kunstausstellung nei,
A besooch sich die Figura –
Meller Guste woor dobei.
Schendlersch Weib toot schrecklich schiela
On woor wie a Wooschbraat glott,
Während Meller Gusta´s Aale
Reichlich kromme Bääne hott.
Off ämm Tesche stoond ´n Venus,
ganz vo Marmor woar der Leib.
Schendler machte gruuße Aacha,
Wie a soach doos schiene Weib.
On dann määnt a troppatreuje:
„Mellerla, mei lieber Moan,
Etze sich ma´s, wos derhääme
Mir verdammtes Ooßzeug hoan!“
´s Radikalmettel
Der Hofma Bäcker kemmt eis Gosthaus
On ies a beßla eschoffiert.
Wie a gefreecht wärd, doo derzählt a
Woos ´m derhääme wäär possiert:
„Mei Weib toot sich a Hittla kääfa,
Ei daam se sich goor gut gefällt.
Etz soll ich a Kostüm nooch schoffa,
on dooderzuune fahlt mer ´s Geld.
Ich säät ´r doos a ziemlich deutlich.
Doo kriecht´ se ´n rechtje Pauernwuut.
Sie sterzte metta ei die Stube
On looch euch datt wie mausetuut.
Die ließ sich a dorch nischt begittchan,
Kää Wosser holf, kää guudes Wort.
Die hott halt ei goor viela Denga
Schon emmer ´n besondre Ort.
On wie kää Mettel nemme notzte,
Doo hott ich soot daan ganza Witz.
Ich sotzte mich of´s neue Hittla –
Doo sprong se uuf ols wie a Blitz!
Die Jompfanglocke
Die Flääscher Annla ging zum Pfarr,
Em sich die Trauung zu bestella,
On sääte, doß se alls recht schien
On feierlich gemacht hon wella.
Der Pforrherr freecht em doos on jäs,
On woos die Annla olles wellde,
On ob ma ver der Trauung aa
Die Jompfanglocke lätta sellde?
„Sie wissen ja, daß hier bei uns
Man mit der großen Glocke läutet,
Wenn eine Jungfrau unberührt
Zum Traualtare sittsam schreitet.“
„Gewies, Herr Pfarr“, sprecht do die Braut,
„Sonst kenn mersch jiu verlächt aa mescha!
Mer tun die gruße Glocke ziehn
On pimpern mit der klään derzwescha!“
Die Hiobspost
Pelz´ Friedla kemmt vom Bäcker drieba
On schläät derhääme glei Alarm:
„Du Mutter, denk ock, groode häärt´ ich´s,
Eim Dorfe ies glaa der Schandarm!
A hoot ´n Spetzbuba gefanga
On glei eis Spretzahaus gesperrt.
A nemmt a miete ei de Stoodt nei
On hoot schon olles viergescherrt.“
„Du lieber Goot!“ plärrt do die Mutter,
„Ob doos aar wohr ies ganz gewieß?
Laaf baale, Jonge, on tuu noochsahn,
Ob doos nee ärnt der Vooter ies!“
Beim Fotografen
Die Jompfer
Minna macht sich arntlich
vo
Koppe bis zu Fusse fein,
die
will sich knippsa loon eim Staatdla,
on gieht
zum Fofografen Klein.
Der
Fotograf beguckt sichs Mädla
on
sprecht recht heeflich: „Sie verzeihen!
Wie
wollen Sie die Bilder haben,
soll´s
Kniestück oder Bruststück sein?“
Der Jompfer
Minna fällt die Antwort
woorhoftig
meiner Seele schwäär,
die koon
sich´s gor ne richtig denka,
woos
Kniestück oder Broststück wär.
Die sprecht
verschaamt – on schleet die Aacha
zum Beldlamacher
schüchtern uuf:
„Mir is´s
egal – doch wenn se kenna,
tun´s ock
´s Gesechte a mit druuf!“
Beim Dokter
Die Jompfer
Paula hoats eim Maacha,
als wär
datt drenne woas kaputt.
Drem gieht
se ei die Stoodt zum Dokter,
doss
dar se endersucha tutt.
Der Dokter
kloppt on fiehlt a bessla
On
sucht dernocht a Horcher raus.
A
sprecht zur Jompfer korz on bendich:
„Zieh
Sie sich bitte völlig aus!“
Der
Paula is dos schrecklich peinlich,
die
tät om liebsta „Feuer“ schrein.
Der Dokter
ober hoats befohla,
doo watt
halt nee nescht iebrich blein.
Die
sprecht verschamt zum Onkel Dokter,
on
macht sich vo a Klunkan frei:
„Mei Hettla
war ich uffbehaala;
amennde
kemmt nooch jemand rei!“
Laabt gesund, ihr liewa Loite,
Goot behitt euch ollezeit!
Denkt oo onse liewe Häämte
Wenn´r aa wuu andersch seid.
Denkt oo unsre Muttersprooche,
On verliert ne olla Mutt,
Bleit ock olle ei Goots Nooma,
Bleit dr Häämte treu on gutt!
Äämool watt sich´s Blaatla wända,
S´räänt ju aa nee jeda Tag,
Schoofsgedoldich well mer watta,
Woos a emmer komma maag.
Denkt oo onse liebe Häämte,
die ei weiter Ferne leit,
Bleit ock olle ei Goots Nooma,
Gott behitt euch allezeit!